Trên thị trường hiện nay, việc thực phẩm bị nhuộm hóa chất để màu sắc đẹp mắt, thu hút người tiêu dùng không còn quá xa lạ. Gần Tết, nhu cầu mua sắm cũng tăng cao, đặc biệt là các loại bánh, kẹo, mứt, hạt dưa... Hạt dưa là thực phẩm không thể thiếu của các gia đình trong ngày Tết cổ truyền của người Việt Nam. Tuy nhiên đây là loại hạt dễ bị tẩm, nhuộm các loại hóa chất độc hại, gây hại cho sức khỏe người sử dụng.
Để nhuộm màu cho hạt dưa thường có 2 loại hay được sử dụng đó là phẩm màu thực phẩm và phẩm màu công nghiệp. Đối với phẩm màu thực phẩm, là những chất có trong danh mục được cho phép dùng trong chế biến thực phẩm. Còn với phẩm màu công nghiệp (thường là những chất dùng để nhuộm vải, đồ gia dụng, làm sơn...) là chất cấm sử dụng trong thực phẩm. Nhưng vì mục đích lợi nhuận, không ít cơ sở sản xuất vẫn âm thầm sử dụng mà không hề quan tâm đến sức khỏe của người tiêu dùng. Để phân biệt chính xác cần phải làm xét nghiệm tìm độc tố bởi vì bằng mắt thường khó có thể phân biệt được hạt dưa nào được nhuộm phẩm màu công nghiệp hạt dưa nào không. Theo kinh nghiệm, những loại hạt dưa sử dụng phẩm màu công nghiệp thường có màu sắc sặc sỡ, nhìn như sơn. Còn phẩm màu thực phẩm thường có màu sắc tự nhiên, màu nhạt.
Tác hại của phẩm màu công nghiệp đến sức khỏe con người là vô lường. Vì phẩm màu công nghiệp không yêu cầu tinh khiết nên hoàn toàn có thể lẫn những tạp chất nguy hiểm. Hơn nữa, chúng lại thường bám rất chắc, do đó, khi vào cơ thể các chất này cũng bám chắc vào các cơ quan, khiến quá trình đào thải ra ngoài gặp nhiều khó khăn. Lâu dần, lượng màu tích tụ nhiều trong cơ thể gây dị ứng, ngộ độc cấp tính hoặc về lâu dài có thể gây ung thư và kéo theo nhiều hệ lụy khác.
Lời khuyên dành cho người tiêu dùng khi mua hạt dưa
Hạt dưa đỏ được bán rất nhiều trên thị trường, đặc điểm dễ nhận thấy đó là nó có màu sắc sặc sỡ, có hiện tượng sử dụng phẩm màu công nghiệp. Tuy nhiên, trong những năm trở lại đây, tỷ lệ sử dụng phẩm màu công nghiệp đã giảm đi. Đối với các loại hạt được nhuộm nói chung và hạt dưa nói riêng, người tiêu dùng nên chọn loại hạt có màu sắc thật, không nên chọn loại có màu sắc sặc sỡ, không lấy những loại hạt có hiện tượng nấm mốc. Đặc biệt, khi mua cần lựa chọn những sản phẩm có nhãn mác, hạn sử dụng và có những ghi chú về chất phụ gia và phẩm màu để đảm bảo sức khỏe.
Một số cách nhận biết hạt dưa không ngâm hóa chất
- Không mua hạt dưa có màu sáng bóng, bắt mắt, không bị phai màu khi ngâm nước vì những loại hạt dưa đó đã bị ngâm màu thực phẩm công nghiệp.
- Nếu hạt dưa có màu đỏ nâu tự nhiên, không sáng bóng, màu sắc không quá đậm, khi gặp nước dễ bị phai, nhòe màu, khi để ẩm sẽ dính vào vải bông, vải lụa…Điều đó chứng tỏ hạt dưa đó nhuộm bằng phẩm màu thực phẩm.
- Nên chọn loại hạt dưa có màu đỏ nâu, quá trình cắn thì môi, tay, lưỡi dính màu đỏ, phần ruột bên trong có màu trắng ngà, mang hương vị béo ngậy đặc trưng. Người tiêu dùng có thể làm phép thử bằng cách cho hạt dưa vào miệng để ngâm nước bọt, sau đó cho ra lòng bàn tay xoa nhẹ xem hạt dưa có bị phai màu hay không. Tuyệt đối không nên mua loại hạt có phết dầu lên vỏ bóng nhẵn.
- Bên cạnh đó, hạt dưa là loại hạt có nhiều tinh dầu nên dễ gây nấm, mốc. Khi hạt dưa bị nấm mốc sẽ xuất hiện các độc tố như aflatoxin... là tác nhân gây ung thư. Người tiêu dùng không nên chọn hạt bị mốc ngay cả hạt hướng dương, hạt bí, đỗ, ngô... Khi chọn nên thử hương và vị của hạt. Khi thấy hạt dưa có màu lạ, mùi hôi dầu hay hôi mốc, ăn thấy vị đắng khác lạ thì không nên chọn mua dù giá có rẻ.