Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Trung ương, năm 2014 lượng mưa, dòng chảy bị thiếu hụt so với trung bình nhiều năm (TBNN) dẫn đến tình hình thiếu nước phục vụ sản xuất và dân sinh của nhiều tỉnh thuộc khu vực Trung Bộ. Theo nhận định hiện tượng ENSO đang chuyển sang trạng thái pha nóng và khả năng xuất hiện El Nino, ảnh hưởng đến thời tiết nước ta trong thời gian tới, nguy cơ tiếp tục xảy ra hạn hán và xâm nhập mặn, gây khó khăn cho sản xuất nông nghiệp. Nhiệt độ trung bình từ tháng 2 đến tháng 9/2015 cao hơn TBNN từ 0,5-1,0C; Tổng lượng mưa từ tháng 1 đến tháng 6/2015 khu vực Trung Bộ thiếu hụt khoảng 15-30%. Trong mùa khô năm 2015 (từ tháng 2 đến tháng 8) các sông ở từ Quảng Bình đến Thừa Thiên Huế sẽ thiếu hụt so với TBNN cùng kỳ từ 40-60%, có nơi hụt hơn 60%, một số nơi thiếu hụt tới 70- 80%.
Để đảm bảo việc cấp nước phục vụ sản xuất và dân sinh cũng như hiện thực hóa mục tiêu nâng cao hiệu quả ngành thủy lợi phục vụ tái cơ cấu ngành nông nghiệp, Bộ Nông nghiệp và PTNT tổ chức Hội nghị chỉ đạo công tác phòng, chống hạn hán và xâm nhập mặn khu vực Trung Bộ, Tây Nguyên và Đông Nam Bộ và triển lãm công nghệ phục vụ tái cơ cấu nông nghiệp và phát triển nông thôn.
Tham dự Hội nghị có đại diện lãnh đạo và chuyên viên của Tổng Cục Thủy lợi, Cục, Vụ thuộc Bộ Nông nghiệp và PTNT, đại diện Ban Quản lý Trung ương các Dự án Thủy lợi, Viện Quy hoạch Thủy lợi, Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam, Trường Đại học Thủy lợi, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn, Tập đoàn điện lực Việt Nam, đại diện các cơ quan báo chí, phát thanh truyền hình và các doanh nghiệp khoa học công nghệ tham gia triển lãm. Về phía địa phương có lãnh đạo và chuyên viên của các Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Chi cục Thủy lợi và Phòng chống lụt bão, Công ty TNHH MTV Khai thác công trình Thủy lợi, Trung tâm khuyến nông, Ban Quản lý cơ sở hạ tầng... của 19 tỉnh, thành phố thuộc khu vực Trung bộ, Tây Nguyên và Đông Nam Bộ.
Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn kiêm Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy lợi Hoàng Văn Thắng mong muốn các đại biểu tại Hội nghị cùng nhau chia sẻ thông tin, kinh nghiệm, đưa ra các giải pháp đồng bộ như giải pháp về quy hoạch, thể chế chính sách, khoa học công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực, truyền thông… nhằm đảm bảo việc cấp nước, sử dụng công nghệ tưới tiên tiến, tưới tiết kiệm hiệu quả, đặc biệt là khả năng nhân rộng của các công nghệ này để tạo động lực cho việc hiện đại hóa cơ sở hạ tầng nông nghiệp, nông thôn và xây dựng nông thôn mới.
Hội nghị đã được nghe 07 báo cáo tham luận của Tổng Cục Thủy lợi, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương, Cục trồng trọt, Tập đoàn điện lực Viện Nam, Viện Quy hoạch Thủy lợi, Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam.... và đã cùng nhau trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm và kiến nghị về các giải pháp và ứng dụng các công nghệ tưới tiên tiến, tưới tiết kiệm nhằm hạn chế mức thấp nhất thiệt hại do hạn hán và xâm nhập mặn gây ra.
Cũng trong khuôn khổ Hội nghị, các đại biểu đã tham quan gian hàng triển lãm giới thiệu các sản phẩm khoa học công nghệ thủy lợi điển hình, các công nghệ mới, tiên tiến phục vụ tái cơ cấu nông nghiệp và phát triển nông thôn.
Kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Hoàng Văn Thắng đánh giá hạn hán là nghiêm trọng ngay từ đầu mùa khô nên sẽ rất khắc nghiệt trong năm nay. Thứ Trưởng chỉ đạo chung cần thống nhất với giải pháp từng vùng, cụ thể:
Các địa phương cần tiếp tục theo dõi diễn biến thời tiết, nguồn nước và dòng chảy để điều tiết cân đối nguồn nước và bố trí cây trồng hợp lý; Tổng cục Thủy lợi phối hợp EVN điều tiết nước thủy điện để bổ sung nước cho hạ du trong thời kỳ khô hạn, theo đúng thời vụ sản xuất nông nghiệp.
Tận dụng tối đa nguồn nước tự nhiên còn lại từ ao, hồ, sông suối, kênh rạch để cung cấp cho sản xuất vụ đông xuân, tiết kiệm nguồn nước từ các hồ chứa thủy lợi để dành cung cấp cho vụ hè thu.
Các vùng ngoài phạm vi cấp nước của các công trình thủy lợi cần theo dõi chặt chẽ tình hình thời tiết, nguồn nước để thực hiện kế hoạch gieo trồng, giảm thiểu thiệt hại khi nguồn nước không đảm bảo. Tranh thủ bơm, tát, trữ nước dự trữ khi có điều kiện về nguồn nước.
Sử dụng nguồn nước tiết kiệm và có giải pháp chuyển đổi cây trồng phù hợp; đồng thời xây dựng những kịch bản hạn hán có thể xảy ra để ứng phó kịp thời. Trong trường hợp nguồn nước quá thấp, các trạm bơm không thể hoạt động, thì nên bố trí các máy bơm sâu cột nước cao để bơm tưới....
Chi cục Thủy lợi và Phòng chống lụt bão tỉnh Thừa Thiên Huế đã tham dự hội thảo để tiếp thu các ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và PTNT, các cơ quan trung ương, đồng thời có lời mời Viện Khoa hoạc Thủy lợi Việt nam và một số đối tác giới thiệu các sản phẩm khoa học công nghệ thủy lợi điển hình, các công nghệ mới, tiên tiến phục vụ tái cơ cấu nông nghiệp và phát triển nông thôn cho các địa phương đơn vị tại tỉnh Thừa Thiên Huế trong thời gian tới.
Hội thảo đã giúp cho các địa phương có cơ hội trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm và kiến nghị về các giải pháp và ứng dụng các công nghệ tưới tiên tiến, tưới tiết kiệm nhằm hạn chế mức thấp nhất thiệt hại do hạn hán và xâm nhập mặn gây ra cho bà con nông dân./.