NHÂN RỘNG MÔ HÌNH QUỸ PHÁT TRIỂN CỘNG ĐỒNG (VDF) TẠI CÁC THÔN THỰC HIỆN DỰ ÁN CARBI 2 TỈNH THỪA THIÊN HUẾ

Trong khuôn khổ Dự án “Dự trữ Carbon và bảo tồn đa dạng sinh học rừng” (Dự án CarBi 2), Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn thiên nhiên (WWF) Việt Nam đã phối hợp với Ban quản lý Dự án CarBi 2 tỉnh triển khai thí điểm mô hình Quỹ phát triển cộng đồng (VDF), được quản lý bởi chính người dân tại 3 thôn/xã: thôn A Xách xã Thượng Nhật, thôn 5 xã Thượng Quảng (huyện Nam Đông) và thôn Ka Rôn - A Ho xã A Roàng (huyện A Lưới) với mục tiêu quản lý và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực nhằm giải quyết các nhu cầu cấp thiết của cộng đồng, tăng cường sự tham gia của người dân địa phương, đặc biệt là các hộ hiện còn sống phụ thuộc vào nguồn tài nguyên rừng, nhằm nâng cao nhận thức và khuyến khích họ thay đổi hành vi hướng đến bảo vệ và sử dụng rừng bền vững, bảo tồn các loài hoang dã. Ít nhất 30 thôn, trong đó có 15 thôn tại tỉnh Thừa Thiên Huế, sẽ được hưởng lợi từ hoạt động này.

Rừng tự nhiên ở vùng dự án CarBi 2

Sau hơn 01 năm thực hiện thí điểm, mô hình đã bước đầu có những tác động tích cực về phát triển sinh kế cho các hộ gia đình trực tiếp tham gia, góp phần nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi và năng lực cho cộng đồng về quản lý thực hiện các hoạt động tại thôn, công tác quản lý và bảo vệ rừng. Các thành viên của Ban quản lý rừng cộng đồng ở các thôn đã chủ động lập kế hoạch sử dụng vốn của cộng đồng, cách ghi chép sổ sách kế toán và các chứng từ chi tiêu từ vốn của cộng đồng. Với các hiệu quả trên, Dự án CarBi 2 tiếp tục nhân rộng mô hình VDF đến 12 thôn còn lại trong vùng dự án nhằm đảm bảo tính công khai, minh bạch trong quản lý tài chính và tính hiệu quả của chương trình.

Ngoài nguồn vốn Dự án hỗ trợ, sau thời gian thí điểm, cộng đồng cũng đã thay đổi phương án sử dụng tiền từ nguồn chi trả dịch vụ môi trường rừng (DVMTR) và các nguồn vốn hỗ trợ khác thông qua chương trình tín dụng do thôn tự quản lý, hỗ trợ các hộ phát triển sinh kế bền vững phù hợp với địa phương nhằm hướng tới thúc đẩy sử dụng bền vững các hệ sinh thái rừng. Trước đó, thôn chủ yếu sử dụng nguồn tiền từ DVMTR để chi cho công tác tuần tra bảo vệ rừng và chia đều cho các hộ.

Cộng đồng thảo luận mối liên hệ giữa rừng và con người

Tiếp nối từ hiệu quả trên, Dự án CarBi 2 nhân rộng mô hình VDF đến 12 thôn còn lại trong vùng dự án. Chuyến tham quan học tập kinh nghiệm tại các thôn thí điểm mô hình VDF vào tháng 12 năm 2022 đã giúp cộng đồng trang bị thêm những kiến thức về việc vận hành và quản lý vốn vay cho phát triển sinh kế; giám sát, kiểm tra và báo cáo kết quả sử dụng vốn của cộng đồng.

Thảo luận kế hoạch sử dụng vốn cộng đồng

Bên cạnh đó, việc ban hành Sổ tay nhằm hướng dẫn quản lý và sử dụng tiền của cộng đồng thuộc Dự án CarBi 2, đồng thời làm căn cứ để các bên liên quan giám sát và hỗ trợ cộng đồng trong quá trình thực hiện mô hình.

Trong thời gian đến, Dự án CarBi 2 sẽ tiếp tục đồng hành cùng 12 thôn triển khai mô hình VDF gồm các hoạt động: phát triển các tài liệu tập huấn; nâng cao năng lực về các kỹ năng quản lý tài chính và truyền thông; xây dựng Kế hoạch, quy trình và quy chế hoạt động; triển khai, theo dõi, giám sát và báo cáo hiệu quả hoạt động nhằm đảm bảo tính bền vững của việc bảo tồn dựa vào cộng đồng.

Thực tiễn triển khai từ mô hình trên sẽ đóng góp các bài học kinh nghiệm của cơ chế cộng đồng tự thực hiện vào Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030.

-----------------------------------

Dự án “Dự trữ các-bon và bảo tồn đa dạng sinh học rừng” - CarBi giai đoạn 2 (CarBi 2) do Bộ Môi trường, Bảo tồn thiên nhiên và An toàn hạt nhân Cộng hòa Liên bang Đức (BMUB) tài trợ đã được Ủy ban nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế phê duyệt tại Quyết định số 1038/QĐ-UBND ngày 26/4/2019 với thời gian thực hiện 06 năm từ 2019 đến 2024. Mục tiêu của Dự án là góp phần vào việc bảo vệ, phục hồi và thúc đấy sử dụng bền vững các hệ sinh thái và bảo tồn đa dạng sinh học khu vực Trung Trường Sơn.