Theo số liệu báo cáo của các cơ quan quản lý chuyên ngành thú y địa phương, từ năm 2022 đến nay, các loại dịch bệnh nguy hiểm đã cơ bản được kiểm soát tốt (cụ thể, cả nước có: Trên 25 ổ dịch Cúm gia cầm do vi rút A/H5N1, A/H5N6 và A/H5N8 tại 22 tỉnh, thành phố, buộc tiêu hủy trên 100 nghìn con gia cầm; trên 1.260 ổ dịch bệnh Dịch tả lợn Châu Phi tại 54 tỉnh, thành phố, buộc tiêu hủy trên 60.000 con lợn; trên 260 ổ dịch bệnh Viêm da nổi cục tại 17 tỉnh với 2.300 con trâu, bò mắc bệnh; 22 ổ dịch bệnh Lở mồm long móng tại 08 tỉnh với 570 con gia súc mắc bệnh). Tuy nhiên, theo phản ánh của người dân, doanh nghiệp chăn nuôi, một số cơ quan truyền thông và kiểm tra thực tế tại một số địa phương cho thấy, tình hình dịch bệnh thực tế còn diễn biến phức tạp, chủ vật nuôi và một số địa phương chưa báo cáo chính xác, đầy đủ, nhất là đối với dịch bệnh Dịch tả lợn Châu Phi.

     Nhận định nguy cơ các loại dịch bệnh tiếp tục phát sinh và lây lan trong thời gian tới là rất cao, do: (i) Kết quả giám sát chủ động cho thấy các loại mầm bệnh còn lưu hành với tỷ lệ tương đối cao ở ngoài môi trường và ở quần thể gia súc, gia cầm; trong khi đó, tổng đàn vật nuôi lớn; (ii) Thời tiết thay đổi, diễn biến phức tạp tạo điều kiện thuận lợi cho các loại mầm bệnh phát triển, ảnh hưởng đến sức đề kháng của vật nuôi; (iii) Việc gia tăng vận chuyển động vật, các sản phẩm động vật giữa các địa phương tăng cao để phục vụ các dịp lễ hội đầu năm, trong khi giết mổ nhỏ lẻ chiếm đa số; (iv) Nhiều đàn gia súc, gia cầm đã hết thời gian miễn dịch nhưng chưa được tiêm phòng nhắc lại.

     Để chủ động ngăn chặn dịch bệnh nguy hiểm trên gia súc, gia cầm phát sinh và lây lan, bảo đảm an toàn dịch bệnh cho phát triển chăn nuôi, triển khai quyết liệt, đồng bộ các biện pháp phòng, chống dịch bệnh động vật theo đúng quy định của Luật Thú y, các văn bản hướng dẫn thi hành Luật, các văn bản chỉ đạo của Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và PTNT; trong đó chú trọng tổ chức triển khai những biện pháp sau:

1. Báo cáo kịp thời, đầy đủ, chính xác tình hình dịch bệnh từ cơ sở đến cấp xã, huyện, tỉnh và thực hiện nghiêm công tác báo cáo tình hình dịch bệnh động vật qua Hệ thống thông tin dịch bệnh động vật trực tuyến (VAHIS) theo đúng quy định hiện hành; tổ chức kiểm tra và xử lý nghiêm các trường hợp không báo cáo, giấu dịch, làm lây lan dịch bệnh.
2. Tổ chức thực hiện Tháng tổng vệ sinh, khử trùng, tiêu độc môi trường đợt 1 năm 2023, từ ngày 01/3 - 31/3/2023. Nội dung thực hiện theo hướng dẫn tại Phụ lục 08 ban hành kèm theo Thông tư số 07/2016/TT-BNNPTNT ngày 31/5/2016 của Bộ Nông nghiệp và PTNT.
3. Khẩn trương rà soát, tổ chức tiêm vắc xin phòng các bệnh, đặc biệt đối với các bệnh nguy hiểm trên vật nuôi (như: Cúm gia cầm, Lở mồm long móng, Tai xanh, Viêm da nổi cục, Dại...) tại các địa phương đã, đang có dịch, có nguy cơ cao, đặc biệt lưu ý đàn vật nuôi tại các khu vực có nguy cơ cao, vật nuôi đã được tiêm vắc xin nhưng đã hết hoặc sắp hết thời gian miễn dịch, bảo đảm tỷ lệ đạt trên 80% tổng đàn tại thời điểm tiêm vắc xin; có phương án, kế hoạch cụ thể để tổ chức tiêm vắc xin phòng bệnh Dịch tả lợn Châu Phi theo chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và PTNT, hướng dẫn của Cục Thú y.
4. Chủ động giám sát dịch bệnh gia súc, gia cầm, nhất là tại các khu vực đã từng có dịch bệnh xuất hiện, khu vực có nguy cơ cao để phát hiện sớm, cảnh báo và xử lý dứt điểm khi dịch bệnh mới được phát hiện; xử lý nghiêm các trường hợp giấu dịch, không báo cáo dẫn đến dịch bệnh lây lan rộng, gây ảnh hưởng cho người dân và cộng đồng.
5. Tăng cường công tác quản lý kiểm dịch, kiểm soát vận chuyển động vật, sản phẩm động vật; tổ chức ngăn chặn và xử lý nghiêm các trường hợp vận chuyển động vật, sản phẩm động vật trái phép qua biên giới; chủ động phối hợp với các cơ quan quản lý thị trường và các cơ quan liên quan tăng cường kiểm tra, giám sát, phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp buôn bán, vận chuyển, giết mổ động vật, chế biến các sản phẩm không bảo đảm yêu cầu về phòng, chống dịch bệnh, an toàn thực phẩm.
6. Hướng dẫn người chăn nuôi tăng cường áp dụng các biện pháp vệ sinh, sát trùng bằng vôi bột, hoá chất khu vực chuồng nuôi và khu vực xung quanh có nguy cơ cao; có biện pháp ngăn chặn các loài véc tơ truyền bệnh xâm nhập vào chuồng nuôi, phun thuốc sát trùng, thuốc diệt các loài véc tơ truyền bệnh.
7. Bố trí các nguồn lực, kinh phí để triển khai kịp thời, có hiệu quả các Chương trình, Kế hoạch quốc gia phòng, chống dịch bệnh động vật đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, chỉ đạo thực hiện (bao gồm: (i) Kế hoạch quốc gia phòng, chống bệnh Cúm gia cầm, giai đoạn 2019 - 2025; (ii) Kế hoạch quốc gia phòng, chống bệnh Dịch tả lợn Châu Phi, giai đoạn 2020 - 2025; (iii) Chương trình quốc gia phòng, chống bệnh Lở mồm long móng, giai đoạn 2021 - 2025;(iv)Kế hoạch quốc gia phòng, chống bệnh Viêm da nổi cục, giai đoạn 2021 - 2025;(v) Chương trình quốc gia phòng, chống bệnh Dại, gia đoạn 2022 - 2030); đẩy mạnh việc xây dựng cơ sở, vùng an toàn dịch bệnh động vật, đặc biệt xây dựng các chuỗi chăn nuôi khép kín, vùng chăn nuôi an toàn dịch bệnh theo khuyến cáo của Tổ chức Thú y thế giới (WOAH) để hướng đến xuất khẩu động vật, sản phẩm động vật.
8. Khẩn trương kiện toàn và tăng cường năng lực hệ thống thú y các cấp theo quy định của Luật Thú y, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ, đặc biệt Quyết định số 414/QĐ-TTg ngày 22/3/2021 và Chỉ thị số 32/CT-TTg ngày 25/11/2021 của Thủ tướng Chính phủ; mới đây nhất là văn bản số 409-BC/ĐĐQH15 ngày 07/12/2021 của Đảng đoàn Quốc hội gửi Bộ Chính trị, Ban Bí thư về duy trì, kiện toàn và tăng cường năng lực hệ thống thú y các cấp theo quy định tại Điều 6 Luật Thú y để bảo đảm các nguồn lực tổ chức triển khai có hiệu các nhiệm vụ phòng, chống dịch bệnh động vật.
9. Chỉ đạo Sở Nông nghiệp và PTNT, Ủy ban nhân dân các cấp thành lập các đoàn công tác tổ chức kiểm tra, đôn đốc công tác phòng, chống dịch bệnh động vật, xây dựng các chuỗi, vùng chăn nuôi an toàn dịch bệnh.
10. Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền sâu rộng bằng nhiều hình thức, nội dung phù hợp với từng đối tượng và nguy cơ, tác hại của dịch bệnh và các biện pháp phòng, chống dịch bệnh.